مدیریت ریسک در کسب‌وکار
تمام کسب‌وکارها ریسک دارند. به‌خصوص که طرح کسب‌وکار با مجموعه‌ای از فرض‌ها و پیش‌بینی‌ها نوشته می‌شود، و هرقدر هم که دقیق باشید، بعید است در دنیای واقعی همه‌چیز طبق انتظار شما پیش برود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : دوشنبه 1397/10/17
مدیریت ریسک
معمولا مرسوم است که در پیش‌بینی‌ها سه سناریو احتمالی در نظر گرفته‌شود. مثلا شرکتی که مواد اولیه خود را وارد می‌کند اما محصول را در بازار داخلی می‌فروشد، با دلار ده‌هزارتومانی به سه شکل برنامه‌ریزی می‌کند.قیمت دلار نزدیک به ۱۰ هزار تومان بماند.
قیمت دلار به زیر ۷ هزار تومان بیاید.
قیمت دلار از ۱۳ هزار تومان بیشتر شود.
بعد برای هر سه شرایط به پیش‌بینی هزینه‌ها و درآمدها می‌پردازند. هر اتفاق چه تاثیر مثبت و منفی‌ای بر کسب‌وکار می‌گذارد.
مثلا افزایش قیمت دلار قیمت مواد اولیه را بیشتر می‌کند اما باعث گران‌شدن برخی دارایی‌های شرکت مثل دستگاه‌ها و تجهیزات می‌شود. افزایش ارزش دارایی‌ها (در صورت تجدید ارزیابی) عملیات تامین مالی را تسهیل خواهد کرد.
انواع ریسک
دولت ممکن است بخواهد قیمت دلار را زیاد یا کم کند. در این صورت شاید مجبور شوید دلار حاصل از صادرات را به دولت بدهید یا در واردات برخی از اقلام موردنیاز خود دچار مشکل شوید.
عواملی وجود دارند که می‌توانید به آن‌ها عدد نسبت بدهید، برخی دیگر کیفی و توصیفی هستند.
هدف از پیش‌بینی و حساسیت‌سنجی این متغیرها ایمن کردن شرکت از نوسان‌های کسب‌وکار است، درست مثل ماشینی که با فنر و کمک‌فنر، سرنشین‌ها را از پستی بلندی‌های جاده حفظ می‌کند.
ریسک عمومی اقتصادی
بهره بانکیدر مواردی بانک‌ها بجای یک بهره ثابت، وام با بهره شناور می‌دهند. یعنی اگر بهره‌بانکی کاهش پیدا کند، شما هم باید بهره کم‌تر بپردازید. در بانک‌های خارجی بهره‌هایی مثل بهره بین‌بانکی لندن (LIBOR) و «تورم به‌علاوه n» نیز به‌عنوان بهره‌های شناور پذیرفته می‌شود.
نرخ ارز
در سال ۱۳۹۷ به‌وضوح شاهد بودیم که نوسان‌های نرخ ارز چطور به کسب‌وکارها صدمه می‌زند. اگر نرخ ارز رشد چشمگیر داشته باشد، ممکن است قیمت فروش شما از پولی که باید برای خرید مجدد مواد اولیه می‌پردازید بیشتر شود.
رکود اقتصادی
اگر اقتصاد وارد رکود شود، کالای شما هرقدر هم باکیفیت و ارزنده بدون مشتری روی دستتان می‌ماند.
درست مشخص نیست که رکود بعدی کی رخ بدهد، چه صنایعی را تحت تاثیر قرار دهد، چه صنایعی از این شرایط سود ببرند و جایگاه شما دراین‌بین به چه صورت باشد.
تورم
سال بعد تورم چند درصد خواهد بود؟ آیا قیمت مواد اولیه شما بیشتر رشد می‌کند یا قیمت فروش کالایتان؟ اگر تورم کم‌تر یا بیشتر از پیش‌بینی شما باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
موضوع دیگری که روی کسب‌وکار شما اثر می‌گذارد، کشش قیمت است. افزایش قیمت در برخی کالاها (مثل بنزین) تغییر چندانی در مقدار مصرف ایجاد نمی‌کند. اما برخی کالاها (مثل ساعت) با اندکی تغییر در قیمت تغییر زیادی در مصرفشان ایجاد می‌شود.
نرخ جهانی
کاهش قیمت فولاد به خاطر کاهش واردات آمریکا می‌تواند روی صنعت ساختمان در تهران اثر بگذارد. مواد اولیه‌ای مثل مس، روی، اتانل، استون، اوره و گازوئیل تابع قیمت‌های جهانی است.
ریسک سیاسی
ممنوعیت‌ها و محدودیتهاشاید از همین فردا واردات فولاد ممنوع شود. شاید دیگر کسی حق نداشته باشد محصولات لبنی را صادر کند. معمولا این تصمیم‌ها برای حمایت از مصرف‌کننده و به‌خاطر منافع ملی گرفته می‌شود. اما شما باید برای این سورپرایزها آماده باشید.
سهمیه‌ها و تعرفه‌ها
دولت می‌تواند تعرفه واردات را کم یا زیاد کند. این اتفاق حتی ممکن است در تعرفه‌های وارداتی کشوری دیگر مثل چین یا آمریکا رخ دهد.
یارانه‌های نقدی و غیرنقدی
گاهی دولت‌ها با یارانه از صنایع حمایت می‌کنند. مثلا ممکن است برای سوخت، برق یا محصولات لبنی یارانه در نظر بگیرند. یارانه‌ای که می‌تواند کم یا زیاد شود.
پروانه‌ها و الزامات جدید
فرض کنید که قانون جدیدی مثل ملاحظات زیست‌محیطی، ایمنی یا کاهش ساعت کاری تصویب شود.
اقدامات تنظیم بازار
دولت‌ها به انواع و اقسام گوناگون در بازار آزاد دخالت می‌کنند. مثلا ممکن است بدون در نظر گرفتن هزینه تولید، بخواهند قیمت کالاهای شما را مشخص کنند.
از طرف دیگر دولت ممکن است بخواهد قیمت دلار را زیاد یا کم کند. در این صورت شاید مجبور شوید دلار حاصل از صادرات را به دولت بدهید یا در واردات برخی از اقلام موردنیاز خود دچار مشکل شوید.
ریسک تغییر در دیدگاه عمومی
مد و سلیقهاگر می‌خواهید محصولی را تولید کنید که در بین مردم مد شده و مصرف آن بالا رفته، چه تضمینی وجود دارد که مصرف همچنان بالا بماند؟
تغییر در جریان‌های اجتماعی و سبک زندگی می‌تواند کسب‌وکارهای زیادی را تهدید کند.
موانع اخلاقی
محصولاتی که تولید آن اخلاقی نیست (مثل سیگار) یا مشکلات زیست‌محیطی دارد (مثل باتری) با ریسک بیشتری همراه است.
ریسک تغییرات فناوری
ریسک محصولات فناوریبسیاری از شرکت‌هایی که خط‌کش، میز و ابزارهای ترسیم تولید می‌کردند با معرفی کامپیوتر ورشکسته شدند.
شرکت‌های تولید دستگاه‌های ضبط و پخش موسیقی، دوربین‌های قابل‌حمل، فلش مموری، سی‌دی و تلفن ثابت از سوی گوشی‌های هوشمند تهدید شدند.
ریسک بازار
تغییرات فروششهریور بهترین زمان برای لوازم‌التحریرفروشی‌ها است. تولیدکنندگان لباس ماه اسفند جشن می‌گیرند. آبان و آذر بازار فروشندگان شوفاژ داغ است. اما آیا تمام عیدها مردم به یک اندازه لباس می‌خرند؟
بازار به دلایل متعددی می‌تواند تغییر کند. فناوری جدید، تغییر در سلیقه، مد و اخلاق، تغییرات فصلی و قدرت خرید عمومی تنها بخشی از دلایل تغییر رفتار مصرف‌کننده است.
فناوری جدید، تغییر در سلیقه، مد و اخلاق، تغییرات فصلی و قدرت خرید عمومی تنها بخشی از دلایل تغییر رفتار مصرف‌کننده است.
علاوه بر افت فروش، ریسک افزایش ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده در فروش هم ریسک دارد. مثلا ممکن است با خالی شدن زودهنگام انبار به فکر خرید ماشین‌آلات یا استخدام نیروهای جدید باشید.
ممکن است نتوانید این حجم از رشد را مدیریت کنید یا شاید رونق موقتی باشد و تجهیزات و نیروهای جدید فقط هزینه‌ها را بالا ببرد.
رقیب قوی‌تر
فکر کنید یک کالای خوب تولید می‌کنید و نیمی از بازار در اختیار شما است. ناگهان سامسونگ اقدام به تولید همین کالا می‌کند و با سرمایه و تبلیغات زیاد آن را به بازار می‌فرستد.
رقابت با یک شرکت بزرگ دشوار است. به‌خصوص که آن‌ها به‌خاطر اقتصاد ابعاد و دراختیار داشتن زیرساخت‌های تولیدی می‌توانند قیمت‌هایی به‌شدت رقابتی پیشنهاد کنند که برای شما ممکن نیست.
رقیب بزرگ برای فروش
تصور کنید در یک خیابان دو رستوران وجود دارد. یکی رستوران شما و دیگری رستورانی معروف و همیشه شلوغ. حالا صاحب رستوران می‌خواهد همه‌چیز را با قیمتی مناسب بفروشد. چه کار می‌کنید؟اگر رقیب بزرگ شرکتش را می‌فروشد می‌توانید تمام شرکت را بخرید، به خرید دارایی‌هایش بسنده کنید یا برای خرید مشتریان عمده (که شاید رقیب فکر نمی‌کرد می‌تواند این دارایی را بفروشد) وارد مذاکره شوید.
منبع: تجارت نیوز
