تبیان، دستیار زندگی

داستان با ارزش ترین محصول دامی که تباه می شود

چرم، یکی از جذاب ترین و پر سودترین صنایع و تجارت جهان به شمار می رود، اما هم اکنون نبود این صنعت در خراسان شمالی موجب شده تا پوست خام و روده دام در استان بدون استفاده در حاشیه روستاها رها شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
چرم
از روزگارانی خیلی دور، چرم و استفاده از لوازم چرمی به دلیل زیست بوم ایران و همچنین قرارگیری در جاده ابریشم و نقش تاثیرگذاری در توسعه صنعت و تجارت کشورهای مختلف منطقه و جهان، همواره مورد استقبال بوده است.
پوست خام با وجود مزیت بسیار بالا و مصرف آن در صنعت چرم هم اکنون در حاشیه روستاهای خراسان شمالی رها می شود و این کالای ارزشمند به علت نبود کارخانجات صنایع چرم، تباه می شود.
به گزارش ایرنا قیمت پایین پوست خام و کم شدن تقاضا برای خرید آن سبب شده است تا برخی از روستاییان خراسان شمالی پس از کشتار دام، پوست آن را در اطراف روستا و در کنار زباله ها رها کنند که این مساله امکان انتقال بیماریی هایی مانند 'تب کریمه کنگو' و بیماری های انگلی، قارچی و پوستی دارد.
هم اکنون در روستاهای استان خراسان شمالی به مناسب های مختلف مانند عید قربان، مراسم عروسی، ایام عزاداری و بازگشت زائران از سفر عتبات عالیات دام به شیوه سنتی کشتار می شود و پوست آن را به علت نبود خریدار در حاشیه روستاها رها می کنند.
یکی از دامداران خراسان شمالی در این زمینه گفت: سالانه حدود 50 راس گوسفند و بز پرورش می دهم که در طول سال چندین راس را در مناسبت های مختلف کشتار می کنم اما پوست آنها را دور می ریزم.
عباس حسنی اضافه کرد: پوست خام در صنعت چرم بسیار با اهمیت است اما متاسفانه در خراسان شمالی چنین کارخانه ای وجود ندارد تا بتوان از این کالای با ارزش به صورت بهینه استفاده کرد.
وی گفت: نه تنها پوست خام بلکه پشم دام ها نیز که سالانه دو بار پشم چینی می شود نیز به علت قیمت پایین آن دور ریخته می شود.
یک دامدار دیگر خراسان شمالی نیز با اشاره به کاهش قیمت پوست خام در استان و عدم خریداری آن اظهار داشت: متاسفانه از دامداران در جامعه حمایت نمی شود تا آنها انگیزه ای برای ادامه فعالیت داشته باشند.
یک کارشناس دام با اشاره به اینکه پوست را می توان با کمی تغییرات به کالای با ارزش تبدیل کرد گفت: پوست هایی که به دباغ خانه رفته و پس از عمل دباغی به اشکال مختلف چرمی درمی آید.
فاطمه مهدوی افزود: پوست دام همچنین می تواند جزو لوازم تجملی محسوب شود، که از جمله آن می توان به تهیه پوست های نرم یا زینتی اشاره کرد.
وی گفت: در این صورت از پوست به همان شکل و طبیعی و بدون زدودن پشم استفاده می شود که دام های خراسان شمالی ظرفیت تامین این نوع پوست ها را دارند.
این کارشناس دام گفت: همچنین پوست های بسیار با ارزش از بره های نارس تهیه می شود که این نوع پوست به 'پرسیانا' معروف است.
وی گفت: مرغوبترین نوع پوست از بره 'قره گل' تولید می شود پوست این نوع بره ها همراه با گل و پیچش خاصی است که به عنوان یکی از بهترین پوست های زینتی دنیا شناخته می شود.
وی کاربرد دیگر پوست را در تهیه چرم، جیر و سالامبور دانست و گفت: در این صورت پوست از پوشش پشمی زدوده می شود و پس از یک سلسله عملیات فیزیکی و شیمیایی به محصول مورد نظر تبدیل می شود.
کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه مردم این استان در بیشتر مواقع اقدام به کشتار غیر مجاز دام در منازل می کنند گفت: پوست خام دام پس از کشتار به علت نبود کارخانه چرم سازی توسط افراد دست فروش جمع آوری و به استان های دیگر ارسال می شود.
دکتر ابراهیم تقوایی مقدم روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: باید مسئولان خراسان شمالی برای حل این مساله در استان تمهیدات لازم را در نظر بگیرند، متاسفانه کاهش قیمت پوست و کم شدن تقاضا برای خرید، این کالای با ارزش را بیش از حد بی ارزش کرده است.
وی گفت: هم اکنون برخی از مردم پس از کشتار، آن را در اطراف روستاها رها کرده و عده ای از افراد به صورت غیر بهداشتی اقدام به جمع آوری می کنند که خود این امر نیز پیامدهای بسیاری را به دنبال دارد.

کشتار سالانه بیش از 250 هزار راس دام سبک در استان

کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی تاکید کرد: جمع آوری غیربهداشتی پوست و یا رهاسازی آن در طبیعت موجب انتقال بیماری های مختلف مانند بیماری شاربن می شود.
تقوایی مقدم گفت: در خراسان شمالی و در دیگر استان ها به علت نبود متقاضی برای خرید پوست خام و عدم امکان دباغی، صادر کننده خوب برای پوست خام وجود ندارد.
وی اظهارداشت: 2میلیون راس دام سبک در خراسان شمالی وجود دارد که از این تعداد بیش از 50 درصد زاد و ولد می کنند و سالانه 500هزار راس دام از این استان خارج می شود.
وی ادامه داد: از این تعداد دام سبک در استان، سالانه بیش از 250 هزار راس در کشتارگاه های صنعتی و نیمه صنعتی و یا در روستاها به صورت سنتی کشتار می شود.
تقوایی مقدم گفت: حدود 50 درصد از دامی که از استان خارج می شود با مجوز اداره کل دامپزشکی است و مابقی بدون مجور و به صورت غیربهداشتی حمل می شود.
وی اضافه کرد: تبدیل کشتارگاه سنتی به صنعتی، به تامین پوست سالم و با کیفیت بالا برای کارخانجات چرم سازی کمک می کند.
تقوایی مقدم در ادامه گفت: پوست خام تازه استحصال شده باید عاری از هرگونه فضولات دام و خونابه حاصل از کشتار بوده و همچنین دارای گواهی بازرسی بهداشتی از اداره کل دامپزشکی باشد.
وی افزود: پوست بعد از شست و شو و خارج شدن آب از آن، باید به مدت 2 تا سه ساعت روی نرده چوبی قرار داده شود و همچنین اینکه پوست استحصالی باید حداکثر چهار تا 6 ساعت بعد از کشتار نمک سود شود.
وی گفت: پوست خام فقط به صورت نمک سود در سطح کشور از استانی به استان دیگر حمل می شود و حداقل مدت زمان نگه داری آن قبل از حمل یک هفته است.
وی اضافه کرد: خودروی حامل پوست خام باید دارای چادر و قابلیت پلمپ داشته باشد، پوست دامی که در روستاها جمع آوری می شود باید از دام زنده و سالم و با ذبح شرعی تهیه شده باشد و گله مورد نظر عاری از هرگونه امراض واگیر و مشترک بین انسان و دام باشد.
تقوایی مقدم اظهارداشت: با توجه به اینکه در فصل تابستان هستیم و امکان انتقال بیماری 'تب کریمه کنگو' و همچنین بیماری های انگلی، قارچی و پوستی از طریق پوست خام به انسان وجود دارد، باید در این زمینه به توصیه های بهداشتی بیشتر دقت کنیم.
وی با بیان اینکه حمل غیربهداشتی پوست خام می تواند سلامت جامعه را تهدید کند ادامه داد: اداره کل دامپزشکی استان برای جلوگیری از انتقال بیماری ها، اقداماتی مانند سم پاشی دام و جایگاه نگه داری دام را انجام می دهد.
تقوایی مقدم همچنین افزود: اداره کل دامپزشکی استان بدین منظور در طول سال، به مدت 2 یا سه نوبت برای انجام واکسیناسیون به دامداری های مراجعه می کند و آموزش های لازم را درباره بیماری مشترک انسان و دام ارائه می دهد.
وی گفت: باید دامداران در فصل بهار و تابستان حداقل ماهی یک بار برای پیشگیری از شیوع بیماری ها اقدامات مربوط به سم پاشی را انجام دهند اما متاسفانه به علت نهادینه شدن فرهنگ حاکم در میان برخی از دامداران، عده ای این آموزش ها را نادیده می گیرند.
وی درباره جمع آوری افرادی که در برخی از میادین و یا حاشیه شهر اقدام به خرید و فروش پوست خام می کنند نیز گفت: این کار در ساعات مختلف از روز انجام می شود اما مدیریت آن به طور کامل این افراد از دست اداره کل دامپزشکی خارج است چرا که نیروی انسانی زیادی ندارد.
کارشناس مسئول قرنطینه اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی گفت: باید شهرداری نسبت به جمع آوری افرادی که به صورت غیر بهداشتی پوست خام را خرید و فروش می کنند، اقدام کند.
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی جمعیت دام سبک این استان را بیش از دو میلیون راس عنوان کرد و اظهار داشت: 800 هزار راس دام سنگین نیز در این استان وجود دارد.
احمد داوطلب در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: سالانه 30 تا 40 درصد جمعیت دامی این استان کشتار و یا به صورت زنده به سایر استان ها حمل می شود.
وی افزود: برآورد شده است که 625 هزار جلد پوست گوسفندی، 113 هزار جلد پوست بز و 346 تن پوست گاوی در این استان قابل استحصال است.
وی اظهار داشت: متاسفانه قیمت پایین محصولات فرعی دام از جمله پوست و پشم این صنعت را با رکود مواجه کرده است و همچنین نبود صنایع فراوری و صنایع جانبی نیز از دیگر مشکلات است که پوست و پشم تولیدی این استان روی دست دامداران می ماند.
وی میزان پشم تولیدی این استان را نیز بیش از سه هزار و 100 تن عنوان کرد و گفت: متاسفانه پشم تولیدی استان نیز به علت قیمت پایین و نبود صنایع مرتب بیشتر دور ریخته می شود.
در خراسان شمالی بیش از 60 هزار راس دام سنگین و بیش از 2 میلیون راس دام سبک وجود دارد.
اخبار خراسان شمالی را در پیام رسان سروش اخبار ایرنا خراسان شمالی به نشانی @IRNABOJNURD پیگیری کنید.
منبع:ایرنا